माझा बाप तसा लई खडूस होता..

नको त्या विषयात, नको त्या शिस्ती ते आम्हाला लाऊ पहायचे. ते सुद्धा असे विषय असायचे, कि त्या गोष्टींना तळ नसायचा कि बुड सुद्धा नसायचा.
विनाकारण काहीच कारण नसताना ते आम्हाला त्रास द्यायचे. ते असं का करायचे.? ते मला शेवटपर्यंत म्हणजे, ते जाईपर्यंत कधीच समजलं नाही..

त्यांनी आम्हाला कधी गोट्या खेळू दिल्या नाहीत. कधी भोवरा खेळू दिला नाही. विटी दांडू खेळू दिला नाही, पतंग उडवणे हा विषय मी निव्वळ त्यामुळे शिकलो नाही. कारण खेळून झाल्यावर, तो पतंग आणि मांजा ठेवायचा कुठे..? हा फार मोठा प्रश्न असायचा.
तरी सुद्धा, गोट्या आणि भोवरा आम्ही गुपचूप खेळायचोच. गोट्या आणि भोवरा खेळून झाला. कि, कोणाचं लक्ष जाणार नाही अशा ठिकाणी, त्यांना सांधी कोपऱ्यात गुपचूप कुठेतरी दडवून ठेवायचो. तरी सुद्धा काही चाप्टर मुलं, ती ठिकाणं गुपचूप पाहून आमचा मुद्देमाल गायप करायचे.
रविवारची सुट्टी, हि आमच्यासाठी फार मोठी शिक्षा असायची. त्या दिवशी आम्हाला आमच्या वीटभट्टीवर काम करण्यासाठी जावं लागायचं. त्यामुळे, सुट्टी हा विषय माझ्या शालेय जीवनात मला कधी आवडलाच नाही. उन्हाळी आणि दिवाळी सुट्टी म्हणजे आम्हाला अक्षरशः जन्मठेपेची शिक्षाच वाटायची.

लहानपणी मला क्रिकेट खेळायची भारी हौस होती, त्यामुळे एका फळीची मी बॅट बनवून आणली होती. ती बॅट इतकी भारी होती, कि प्रत्येक मित्र माझ्याच बॅटने खेळायचा. वडील सकाळी कामावर गेल्यावर, आम्हाला सुद्धा दिवसभर शाळा असायची. शाळा पाच वाजता सुटायची, आणि घरी आल्यावर आम्ही थोडंफार खेळायला जायचो.
एकदा असाच माझा भाऊ आणि मी मैदानात बॅट बॉल खेळायला गेलो होतो. वडील कामावरून घरी आले. तर आम्ही दोघे भाऊ घरात नाही. वडील बाहेरून कोठूनतरी टेन्शनमध्ये आले होते. आणि आता तो सगळा राग आमच्यावर निघणार होता. आम्ही दोघे भाऊ मैदानात क्रिकेट खेळत होतो, वडील मागून गुपचूप आले. त्यांच्या लेंग्याच्या खिशात त्यांनी चामडी पट्टा गुंडाळून आणला होता. आम्ही जसे त्यांना दिसलो, तसं सर्व मित्रांसमोर त्यांनी आम्हाला पट्ट्याने मारत-मारत घरापर्यंत आणलं होतं.
शिवाय वडील मारत असताना, आम्हाला पळून जायची सुद्धा सोय नव्हती. नाहीतर दुप्पट मार, आणि उपासमार ठरलेली असायची. त्यामुळे आम्ही गपगुमान कुत्र्या सारखा मार खात घरी यायचो. आमची आई तर वडिलांना इतकी घाबरायची. कि त्यांच्या समोर ती चकार शब्द बोलायची नाही. कि त्यांना आमच्या मार खाण्यात मध्यस्थी सुद्धा करायची नाही. तिने दोनचार वेळा अशी मध्यस्थी केली होती. तेंव्हा माझ्या आईला सुद्धा वडिलांनी बेदम मारलं होतं.

एकदा माझे वडील अंघोळ करत असताना, चुकून त्यांना मी बनवून आणलेली ती बॅट दिसली. विषय असा असायचा, कि ते घरामध्ये काहीतरी खुसपट शोधतच असायचे. जेणेकरून घरात वादंग निर्माण होईल. आता तर त्यांना आयतं कोलीत मिळालं होतं. मग काय सांगायचं, अंघोळ उरकल्यावर कामाला जायच्या अगोदर त्यांनी पहिली ती बॅट बाहेर काढली, आणि त्यावर मोठाली दगडं घालून त्या बॅटचे तुकडे तुकडे करून टाकले. आणि लागलीच ते तुकडे, त्यांनी पाणी गरम करायच्या बंबात टाकून दिले. त्या दिवशी माझ्या बॅटने जळणाची भूमिका पार पाडली होती.

मैदानी खेळाची मला आणि माझ्या भावाला फार आवड होती. कदाचित त्याकाळी आम्हाला थोडी जरी मोकळीक मिळाली असती. तर आम्ही, कोणत्या तरी खेळात नक्कीच काहीतरी चमकदार कामगिरी केली असती. पण वडिलांच्या भीतीमुळे खेळ या विषयात आम्ही कधीच प्राविण्य मिळवता आलं नाही.

मी आठवी नववीत असताना, आम्ही आमच्या नवीन घरात राहायला गेलो. सिंगल रूम मधून आता आम्ही वन आरके मध्ये राहायला गेलो होतो. दिवसभर शाळेतून थकून भागून आल्यावर. रात्री आठ वाजता जेवण झाल्यावर मला लगेच डुलकी यायची. आमच्या वडिलांची त्यावर सुद्धा पाबंदी असायची. हातावर पाणी पडल्या पडल्या लगेच झोपायचं नाही. त्याकाळी आमच्या घरात टीव्ही सुद्धा होता. पण तो पाहायला देखील आम्हाला परवानगी नसायची, असा त्यांचा दंडक असायचा. शेवटी झोप आवरायची नाही म्हणून, मी तोंडासमोर वर्तमानपत्र धरायचो, आणि झोपी जाण्याचा प्रयत्न करायचो. या कारणामुळे सुद्धा मी कितीतरी वेळा मार खाल्ला असेल.
संध्याकाळी वडील घराच्या बाहेर गेले, कि आम्ही गुपचूप टीव्ही लावायचो. आणि त्यावेळी, एकजण बाहेर राखणदार म्हणून थांबायचा. कोपऱ्यावरून वडील येताना दिसले कि आमच्या घरातील टीव्ही लगेच बंद व्हायचा. फार त्रास काढला हो. पण हे सगळं घडत असताना, माझे वडील असे का वागायचे.? हेच मला समजत नव्हतं. आणि, कधी समजलं देखील नाही.

आजच्या जमान्यात.. मी माझ्या मुलाला सगळ्या विषयात प्राविण्य मिळवण्यासाठी त्याला हव्या त्या सुविधा देत आहे. त्याने मैदानी खेळ खेळावे म्हणून मी फार आग्रही होतो. पण त्याला त्याची बिलकुल आवड नाही. असो.. मी त्याला त्याबद्दल कोणतीही जोर जबरदस्ती करत नसतो. फक्त जिम हा एकमेव विषय त्याच्या आवडीचा आहे. जेवण झाल्यावर लवकर झोप म्हंटलं.
तर, तो मोबाईल मध्ये तोंड घालून बसतो. कधी टीव्ही पाहत बसतो. पण या गोष्टीसाठी, मी त्याला कधीही टोकत नाही.
मला उपभोगायला न मिळालेल्या प्रत्येक विषयात माझ्या मुलाला सूट देऊन मी माझं बालपण पुन्हा एकदा जगण्याचा प्रयत्न करत असतो. आणि त्यात समाधानी सुद्धा असतो. पण माझे वडील माझ्याशी तसे का वागले असतील..? हा प्रश्न आजची माझी पाठ सोडत नसतो..!
शेवटी जन्म दिलेला बाप आहे, त्यामुळे त्यांना कधी शिव्या सुद्धा देऊ शकलो नाही. आणि आता तर काय, गेलेल्या माणसाला शिव्या देऊन काही साध्य सुद्धा होणार नाही.