चारधाम यात्रा, ( प्रवास वर्णन ) भाग :- आठ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

सकाळी नऊ वाजता आम्ही चालायला सुरवात केली होती. आणि, आता दुपारचा बाराचा ठोका झाला होता. वातावरण थंड वाटत असलं तरी सूर्य नारायण भयंकर चटके देत होता. तशातच, काही अप्रिय घटना सुद्धा पाहायला मिळत होत्या. वयोवृद्ध लोकांना चालत यात्रा करताना पाहून मनाला खूप वाईट वाटत होतं.
कारण.. काही ठिकाणी, त्यांच्याच वयाची लोकं डोलीत बसून जाताना त्यांच्या पाहण्यात येत होते. आणि, ते सुद्धा कुतूहलाने त्यांच्याकडे पाहत होते. ऐश आराम कोणाला नको आहे..? तितक्यात.. एका मराठी आजीच्या बाजूने मी जात असताना. मी त्यांना सहज म्हणालो.

आज्जी चालताना काही त्रास होतोय का..?
तर म्हणाल्या,
नाही बाबा. देवाच्या दारात जायला कसला त्रास आलाय..!

भयंकर मोठी इच्छाशक्ती घेऊन काही लोकं या प्रवासाला आली होती. त्यांच्या अंगात असलेली उर्जा पाहून, मला सुद्धा एकप्रकारचं बळ येत होतं. कारण, एका भयंकर मोठ्या अपघातात, माझ्या पायाचे दोन्ही गुडघे निकामी झाले आहेत. तरी सुद्धा, न डगमगता मी सुद्धा हि यात्रा पायीच करत होतो. या जगामध्ये दुखः कधीच संपणारी नाही. शेवटी कोणाकोणाचा विचार करायचा..?
माझे पाय सुद्धा भडभडून आले होते. विश्रांतीला थांबलं कि, पोटऱ्या आणि मांड्याचं मास जागेवर फडफड करत होतं. पण आता, शेवटचा फक्त एक किमीचा टापू उरला होता.
आणि.. दूरवरून मला, यमुना मातेच्या मंदिराचा कळस दिसला. चारधाम यात्रेतील पहिलं धाम माझ्या नजरेच्या टप्प्यात आलं होतं. नकळत माझे डोळे पाणावले. हे दुखः नाही, तर इच्छापूर्तीचा आनंद होता.

भरभर चालत, मी तो शेवटचा टप्पा पार करू लागलो. आणि, मंदिराच्या अगदी जवळ जाऊन पोहोचलो. मंदिरा जवळील छोट्याशा पायवाटेला लागुनच, काही लोकांनी आपली जेवणाची दुकानं थाटली होती. तव्यावर भाजणाऱ्या खमंग पराठ्यांचा वास सभोवार दरवळत होता. पायी प्रवास असल्याने, सकाळपासून आम्ही फक्त चहा आणि बिस्किटावरच होतो. पण, अंघोळ आणि देवदर्शन झाल्याशिवाय जेवण करायचं नाही. असं मी माझ्या मनाशी ठरवलं होतं.
माझे सगळे मित्र पुढे निघून आले होते. आता पहिलं काम म्हणजे, त्या सर्वांना शोधायचं होतं. जास्ती नाही, पण दीड दोन हजार भाविक त्याठिकाणी असावेत.

मंदिराच्या दिशेने जाणाऱ्या पायऱ्या मी चढू लागलो. सुरवातीला, चप्पल ठेवण्यासाठी एक चप्पल घर केलं होतं. तिथेच बरीच लोकं खोळंबून पडली होती. मी त्या सर्वांना मागे टाकत. यमुनेच्या मुख्य प्रवाहाजवळ गेलो. समोरच माझे काही मित्र कपडे काढून अंघोळ करण्याच्या तयारीत उभे होते. पण अंघोळ करायला कोणीच सुरवात करत नव्हता. नदीचा तो छोटासा प्रवाह पार करुन मला पलीकडच्या दिशेने जायचं होतं. म्हणून, मी प्रथम यमुनेच्या तीराला नमस्कार केला. आणि, माझा एक पाय नदीमध्ये घातला. आणि, विजेच्या चपळाईने झटकन मी माझा पाय पुन्हा पाण्याबाहेर काढला. चारशे चाळीस होल्टचा करंट अंगामध्ये शिरावा. इतकं थंड पाणी होतं ते.
नाईलाज होता, शेवटी कसाबसा मी नदीपार गेलो. समोरच्या बाजूला माझं लक्ष गेलं. तिथे काही महिला अंगावर ठराविक एक कपडा ठेवून, संपूर्ण विवस्त्र होऊन यमुनेत स्नान करत होत्या. एकतर महिला किती नाजूक असतात, आणि त्यात हे भयंकर थंड पाणी. पण त्या बिचाऱ्या लोट्याने अंगावर पाणी घेत यमुना स्नान करत होत्या. त्यांच्या धाडसाला, दुरूनच मी साष्टांग घातला. आणि, पुढे निघालो

आम्ही धडधाकट पुरुष असून सुद्धा, तिथे अंघोळ करायला घाबरत होतो. शेवटी, मनाचा हिय्या केला, आणि यमुनेच्या थंड पाण्यामध्ये मी माझा देह बुचकळून बाहेर काढला. सतत तीन वेळा अशी क्रिया केल्या नंतर. माझी गात्र कमालीची गारठली गेली. तसाच बाहेर आलो, अंग पुसलं नाही. आणि, तिथे जवळच असणाऱ्या गरम पाण्याच्या कुंडामध्ये मी डुबकी मारली. माझं शरीर इतकं गारठलं होतं, कि त्या गरम पाण्यात सुद्धा जवळजवळ पंधरा मिनिटं मला थंड वाटत होतं. हाता पायाला थंड झिणझिण्या येत होत्या. त्यानंतर, त्या गंधकाच्या गरम पाण्यात मला खूप मजा वाटू लागली. मजा काय, नंतर त्यातून बाहेर पडूच वाटत नव्हतं. शेवटी, त्या गरम पाण्याचा मोह आवरता घेतला. आणि, त्या कुंडा बाहेर पडलो.

याठिकाणी, नदीमध्ये अंघोळ करताना एक विचित्र अनुभव मला पाहायला मिळाला. एकीकडे यमुनेचं थंड बर्फाचं वाहतं पाणी. तर, त्या नदीच्या बाजूला एका खडकाच्या कपारीतून भयंकर अतीतप्त पाणी वाहत होतं. परमेश्वरी म्हणा किंवा भौगोलिक म्हणा..!
पण, त्या चमत्काराला एकवेळ मी मनोमन प्रणाम केला. नवीन कपडे परिधान केले, आणि यमुनेच्या मंदिराकडे निघालो.
यमुनामाईची अशी आख्यायिका आहे. कि, यमुना हि सूर्याची मुलगी आहे. आणि, यमाची बहिण. यमुनेत स्नान करणारा प्रत्येक व्यक्ती, यम पाशातून कायमचा मुक्त होऊन जातो. असं मानलं जातं.

चालतच.. मी, यमुना माईच्या त्या छोटेखाणी मंदिरापाशी गेलो. दुरूनच यमुना मैय्याचे दर्शन घेतले. सर्व परिवार, हितचिंतन आणि तुम्हा सर्व मित्रांचा नमस्कार सुद्धा यमुना मैय्याच्या चरणी अर्पण केला. आणि, परतीच्या प्रवासाला सुरवात केली.

क्रमशः