" माणुसकीची भिंत "

या सोशल मिडीयाचं एक बरं आहे.
इथे.. चांगलं, वाईट काहीही असो. त्याचा लगेच प्रसार आणि प्रचार होतो. सगळं काही ताबडतोब खपून जातं. फक्त, लोकांना कळायची खोटी असते. लगेच सगळी लोकं त्या बाजूने आपली जोरदार धाव घेऊ लागतात. त्याचं, एक साधं उदाहरण म्हणजे..

" माणुसकीची भिंत "

नागपूर आणि सोलापूर मधील एका विशिष्ट ठिकाणचा या आशयातील फोटो सोशल मिडीयावर व्हायरल काय झाला.
आणि, बघता-बघता ते लोन संपूर्ण महाराष्ट्रभर पसरलं. परंतु एक साधी गोष्ट कोणीच ध्यानात घेतली नाही..!

पुण्या, मुंबई, नागपूर, सोलापूर सारख्या उच्च दर्जाच्या शहरात अशा प्रकारच्या भिंती निर्माण करून खरोखर सत्कार्य साध्य होणार आहे का..?

मला आठवतंय असं..
पूर्वी.. म्हणजे माझ्या लहानपणी, माझे वडील मला वर्षातून फक्त दोन वेळा नवीन कपडे घ्यायचे.
एकदा दिवाळी मध्ये, आणि.. एकदा शाळा सुरु होत असताना एकच गणवेश ते मला घ्यायचे. खरं तर, आता शाळामध्ये सुद्धा दोन तीन प्रकारचे वेगवेगळे गणवेश असतात. एक सुशिक्षितपणा म्हणा, किंवा जनमानसातील चंगळवाद फार मोठ्या प्रमाणात बोकाळला आहे असं म्हणा.
खरं तर, या सर्व गोष्टी या विषयाला कारणीभूत आहेत, असं माझं स्पष्ट मत आहे. आणि, हे काही मी तुम्हाला नव्याने सांगायला नको आहे.

तर.. काही दिवसांपूर्वी, आमच्या भागात सुद्धा काही होतकरू मंडळींनी. एक सामाजिक आवड म्हणून, माणुसकीची भिंत हा उपक्रम सुरु केला. खरं तर, त्यावेळी तिथे असलेला तो डामडौल पाहून, मला खूप हसू येत होतं. पण, मी मुद्दाम अशा गोष्टींकडे हेतुपुरस्सर कानाडोळा करत असतो.

मला सांगा.. आज माझ्यासारखा जेमतेम कमाई असणारा सरकारी नोकर व्यक्ती सुद्धा, काहीतरी कारण शोधून दर महिन्याला एखादी नवीन प्यांट किंवा शर्ट खरेदी करत असतो. काहीच नाही तर, माझा मुलगा किंवा माझी बायको तरी काही छोटे मोठे कपडे नक्कीच खरेदी करत असतात.
हि झाली माझ्या घरची गोष्ट,
पण.. या पुण्यात मी अशी लोकं सुद्धा पाहिली आहेत. कि जे, अगदी प्रत्येक हफ्त्याला शॉपिंगच्या नावाखाली भरमसाठ नवनवीन कपडे खरेदी करत असतात.
जमाना बदलत चालला आहे, तशा नवनवीन फेशन सुद्धा येतात, तसा कपड्यांचा ट्रेंड सुद्धा बदलत राहतो. आणि नेमक्या अशा लोकांना, हि माणुसकीची भिंत फार प्रिय वाटू लागली.
तर त्यात, नवल ते कसलं..?

आमच्या येथील, माणुसकीच्या उपक्रमाच्या पहिल्याच दिवशी..
त्याठिकाणी, जुन्या कपड्यांचा अगदी खच पडला होता. सगळी लोकं अगदी रांगा लाऊन घरातील जुने कपडे तिथे आणून देत होते. त्या उपक्रम करत्यांचे लोकं खूप कौतुक करत होते. कोणी त्यांची मुलाखत घेत होते, तर कोणी त्यांच्या समवेत फोटो काढून घेत होते. पण त्याठिकाणी, ते जुने कपडे घेणारा एकसुद्धा व्यक्ती तिथे हजर नव्हता.

माझ्या माहितीप्रमाणे, जेमतेम आठवडाभर हा धुमाकूळ चालू होता.
त्यानंतर, मला त्या माणुसकीच्या भिंती शेजारी एक सुद्धा माणुसकी असलेला माणूस फिरकलेला दिसत नव्हता. बहुतेक, सर्व लोकांनी आठवडाभरात आपल्या घरातील अडगळीत पडलेली आणि अडगळ असलेली सगळी कपडे तिथे आणून टाकली होती. खुद्द, त्या उपक्रमाचे प्रायोजक सुद्धा मला त्या ठिकाणी दिसत नव्हते.

आणि एके दिवशी..
मी कामावरून घरी येत असताना, त्या माणुसकीच्या भिंती शेजारी एक व्यक्ती मला दिसला. रात्रीचे आठेक वाजले असावेत, तर तो मनुष्य त्या अंधाऱ्या ठीकाणी जमा झालेल्या कपड्यातून काही चांगली आणि ठीकठाक कपडे आहेत का ते शोधत होता.
आणि तो माणूस दुसरा तिसरा कोणी नसून..
मोडीवर भांडी..ssssss अशी आरोळी देत गल्लोगल्ली फिरणारा एक व्यवसायिक व्यक्ती होता. त्या लोकांचा हा पारंपारिक व्यवसाय आहे. लोकांच्या घरातील जुनी कपडे घ्यायचे. आणि त्याच्या बदल्यात त्यांना, स्टील किंवा प्लास्टिकच्या वस्तू परतावा म्हणून द्यायच्या.

तर, त्याठिकाणी तो व्यक्ती खूप चाचपत होता, आणि, त्या माणुसकीच्या भिंती शेजारी त्या व्यक्तीला रग्गड 'माल' सुद्धा मिळाला होता. तो सगळा माल, त्याने त्याच्या पोत्यात भरला होता. कारण, तो व्यक्ती खरोखर याचक आहे कि व्यवसायिक..?
हे पाहायला.. त्याठिकाणी कोणताच आयोजक, संयोजक किंवा कार्यकर्ता हजर नव्हता.

जाऊदेत, त्या व्यक्तीचं सुद्धा हातावरील पोट आहे. त्यांनी तेथील कपडे नेले याबद्धल मला राग वगैरे नाहीये.
पण.. उदार मनाच्या लोकांनो, कोणत्या गोष्टी कुठे कराव्यात याचं तुम्ही काही तरी भान ठेवा..!
फक्त, प्रसिद्धीला हापापून मनाला वाटेल ते कार्य करण्यात काय अर्थ आहे..?

ज्यांना खरोखरच देशाची किंवा समाजाची सेवा करायची आहे.
ती लोकं, मेळघाट आणि आदिवाशी पाड्यात केंव्हाचे जाऊन पोहोचले आहेत. जमल्यास, तुम्ही अशा लोकांशी संपर्क साधा. किंवा अशा कोणत्या सामाजिक संस्था आहेत, त्यांची माहिती उपलब्ध करून घ्या.
अशाने, तुमचे उपक्रम कामी सुद्धा येतील. आणि ते योग्य रीतीने मार्गी सुद्धा लागतील.

विनाकारण, फालतू शो शायनिंग करण्यात आपला अमुल्य वेळ खर्ची घालून काहीच उपयोग नाहीये.

आणि खरोखरच, तुम्हाला या देशातील गरीब जनतेची काळजी किंवा कळकळ वाटत असेल.
तर.. विदेशात ती लोकं करतात त्याप्रमाणे,
तुम्ही सुद्धा, तुमच्या घरातील तुम्हाला अडगळ वाटत असलेल्या वस्तू,..
उदाहरणार्थ.. तुमच्या घरातील जुन्या वस्तू,
जसे..

फ्रीज, टीव्ही, कपाट, रेडियो, टेपरेकॉर्डर, भांडी, ब्लांकेट, बूट, चप्पल..
आणि, त्याचबरोबर तुमचे आवडते जुने कपडे सुद्धा.

आपल्या घरासमोरील, " माणुसकीच्या " दरवाजात ठेवायला तुम्ही सुरवात करा.

खरोखर, ज्या व्यक्तीला त्या गोष्टीची आवश्यकता असेल. तर तो व्यक्ती, विनासंकोच त्या वस्तू त्याच्या घरी घेऊन जाईल. कालांतराने, हे लोन संपूर्ण गावात, शहरात पोहोचेल. प्रत्येक व्यक्ती हिरीरीने कामाला लागेल. आपल्या घरातील जुन्या वस्तूंचा योग्य उपयोग होईल.
आणि नाहीच जमलं तर, एक आठवडाभर वाट पहा.
काळजी कशाला करायची, नाहीतरी.. महापालिकेची कचर्याची गाडी आपल्या दिमतीला असतेच कि.
तुम्ही सुरवात तर करा हो,
पण.. चुकुनही माणुसकीच्या नावाखाली अशा गोष्टींचा तुम्ही कुठेही कुठेही गवगवा करू नका. किंवा तशा आशयाचं श्रेय लाटायचं काम तुम्ही करू नका.

माझ्या अंगात, अजूनही माणुसकी शिल्लक आहे. किमान, याचं तरी प्रदर्शन तुम्ही नक्कीच करू नका. जमल्यास असं काही तरी करून दाखवा. ज्याचा, तुम्हाला आणि आपल्या समाजाला नक्कीच काहीतरी फायदा होईल.